Jeśli nie ma Cię w Internecie – nie istniejesz. Obecność w Internecie niemalże dla każdej firmy jest koniecznością. Z reguły przed nawiązaniem współpracy, dokonujemy weryfikacji informacji nt. danej działalności właśnie w Internecie. By budować swoją wiarygodność, w zależności od profilu firmy niezbędnym jest prowadzenie swojej strony www, czy też działalność w mediach społecznościowych. To z kolei wiąże się, niejednokrotnie z rozpowszechnianiem wizerunku innych osób. Wówczas powstaje pytanie, jak legalnie upubliczniać cudzy wizerunek? Czy powinniśmy dopełnić w tym zakresie jakichkolwiek formalności? Jeśli tak – jakich?

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, czym jest wizerunek. W ślad za wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 maja 2015 r., sygn. Akt I ACa 158/15 trzeba wskazać, że „przez pojęcie wizerunku należy rozumieć każdą podobiznę bez względu na technikę wykonania, a więc fotografię, rysunek, wycinankę sylwetki, film, przekaz telewizyjny bądź przekaz wideo, (…) niewątpliwie zdjęcie”.

Z kolei rozpowszechnianie wizerunku oznacza możliwość zapoznania się z wizerunkiem przez bliżej nieokreślony („z góry”), otwarty krąg osób. Spełnienie warunku rozpowszechniania wizerunku nie wymaga jego zwielokrotnienia; wystarczy, jeżeli został on udostępniony publicznie, np. w muzeum czy galerii. Dla interpretacji pojęcia „rozpowszechnianie” istotny pozostaje wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 20 lipca 2004 r., sygn. akt I ACa 564/04, zgodnie z którym: „zamieszczenie na stronie portalu internetowego tzw. głębokiego linku (deep link) umożliwiającego użytkownikom tego portalu bezpośrednie (tj. z pominięciem struktury nawigacyjnej strony głównej innego portalu) otwarcie rekomendowanej witryny stanowi rozpowszechnianie wizerunku zamieszczonego na tej witrynie”.

Co do zasady „rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej” (art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Zatem zgoda osoby portretowanej jest podstawową przesłanką upoważniającą do wykorzystania (rozpowszechniania) wizerunku, jednak w określonym w takiej zgodzie zakresie, nie zaś dla innych celów, choćby społecznie ważnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2009 r., sygn. akt I ACa 22/09). Zgoda ta może przyjąć dowolną formę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 1998 r., sygn. akt I ACa 1044/97), niebudzącą wątpliwości – w przypadku zgody ustnej jej udzielenie powinno zostać wykazane właściwymi dowodami (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 lutego 2005 r., sygn. akt I ACa 509/04). Zatem w zależności od okoliczności, zgoda może być udzielona w formie pisemnej, może mieć formę ustną czy też elektroniczną (np. zaznaczony check-box na stronie internetowej). Istotne jest jednak, aby zgoda była w pełni dobrowolna a jej niewyrażenie nie wiązało się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami, np. odmowa wykonania zabiegu.

Ponadto „osoba jej udzielająca musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale także miejsca i czasu publikacji, zestawienia z innymi wizerunkami i towarzyszącego komentarza” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 maja 2014 r., sygn. akt I ACa 1686/13). W związku z tym, iż utrwalony wizerunek stanowi utwór, należy wskazać również pola jego eksploatacji czyli sposób, w jaki zostanie wykorzystany wizerunek.

Zasada ta doznaje trzech wyjątków:

1. osoba, której wizerunek ma być rozpowszechniony, jest osobą powszechnie znaną, a jej wizerunek utrwalono w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
2. wizerunek osoby stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, lub;
3. osoba otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

W pozostałych, poza opisanymi sytuacjach, rozpowszechnianie cudzego wizerunku, bez zezwolenia osoby na nim przedstawionej jest bezprawne.

Dodatkowo, z uwagi na to, że wizerunek stanowi dane osobowe, względem osoby, której wizerunek zamierzamy rozpowszechnić, należy wykonać obowiązek informacyjny, zgodnie z art. 13 – 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.

Źródła:

1. ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.);
2. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE