Miesiąc: Październik 2017

Jakie roszczenia przysługują osobie poszkodowanej w wyniku wypadku komunikacyjnego?

kancelariaGP Dodaj komentarz

W świetle dostępnych krajowych statystyk policyjnych w 2016 roku w wypadkach drogowych poszkodowanych zostało łącznie 40 766 osób, w tym śmierć poniosło 3 026 osób. To oznacza, że dziennie ok. 108 osób zostaje rannych.  W tym miejscu pojawia się pytanie, czy osobie poszkodowanej przysługują, jakiekolwiek uprawnienia, (jeśli tak to jakie) i kto jest podmiotem właściwym – adresatem takich roszczeń

Warto pamiętać, że w przypadku ustalenia odpowiedzialności sprawcy wypadku komunikacyjnego, poszkodowanemu przysługują następujące roszczenia:

  1. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę  (art. 445 k.c. w zw. z 444 k.c.) – jednorazowe świadczenie pieniężne, które stanowi sposób złagodzenia cierpień, nie tylko fizycznych, ale również psychicznych osoby poszkodowanej;
  2. zwrot wszelkich kosztów związanych z wypadkiem  (art. 444 § 1 k.c)- odszkodowanie obejmujące nie tylko zwrot kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją, ale także związanych z dostosowanym do potrzeb poszkodowanego odżywianiem, specjalistyczną opieką nad poszkodowanym, czy też kosztów dojazdu poszkodowanego i jego bliskich do placówek medycznych, przystosowania warunków lokalowych adekwatnie do potrzeb poszkodowanego, czy też przygotowania go do wykonywania nowego zawodu;
  3. renta wyrównawcza (art. 444§2 k.c.)- świadczenie rentowe przysługujące poszkodowanemu w sytuacji, kiedy w wyniku obrażeń doznanych w wypadku utracił częściowo lub całkowicie zdolność do pracy zarobkowej. Renta z tego tytułu powinna odpowiadać różnicy pomiędzy hipotetycznymi dochodami poszkodowanego, gdyby do wypadku nie doszło, a aktualnymi dochodami, w tym również świadczeniami otrzymywanymi w ramach ubezpieczenia społecznego;
  4. renta na zwiększone potrzeby (art. 444 § 2 k.c.)- świadczenie rentowe mające na celu zapewnienie poszkodowanemu środków finansowych niezbędnych do zaspokojenia codziennych potrzeb, jakie ujawniły się w związku z doznanymi wskutek wypadku obrażeniami ciała. Koszty te mają cykliczny charakter i zazwyczaj związane są z koniecznością stałej opieki lub pielęgnacji, leczenia, rehabilitacji, zakupu leków, czy też dojazdów do placówek medycznych;
  5. renta z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość (art. 444 § 2 k.c.)-  świadczenie rentowe, które ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu utraconej wskutek doznanych w wyniku wypadku obrażeń możliwości rozwoju, zdobycia odpowiednich kwalifikacji zawodowych, czy też rozwoju kariery. Taka sytuacja ma często miejsce w przypadku szkód na osobach małoletnich, którym wypadek przerywa proces kształcenia, czy nawet w znacznym stopniu go ogranicza;
  6. jednorazowe odszkodowanie (kapitalizacja renty) (art. 447 k.c.)- świadczenie, które jest uzasadnione w szczególności, gdy poszkodowany w następstwie wypadku stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie innego zawodu, czy też rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej.

Wymienione powyżej roszczenia odszkodowawcze przysługują przede wszystkim przeciwko podmiotowi odpowiedzialnemu za spowodowanie wypadku komunikacyjnego. W granicach odpowiedzialności sprawcy wypadku komunikacyjnego odpowiedzialność ponosił będzie także ubezpieczyciel OC. Jeśli natomiast kierujący pojazdem pomimo istnienia takiego obowiązku nie był objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, wówczas ubezpieczony będzie mógł domagać się zapłaty odszkodowania od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Zasady, tryb i warunki dochodzenia roszczeń odszkodowawczych zarówno od ubezpieczyciela jak i Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego regulują w zasadniczej mierze przepisy ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zgoda na przeprowadzenie badań lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych a prawo pacjenta do informacji o stanie zdrowia

kancelariaGP Dodaj komentarz

Wyrażenie zgody przez pacjenta na przeprowadzenie badań lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych nierozerwalnie wiąże się, z jednej strony z podstawowym jego prawem – prawem do informacji, z drugiej z obowiązkiem lekarza w zakresie udzielenia pacjentowi informacji o jego stanie zdrowia.

Jak wynika z art. 9 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 nr 52 poz. 417 z późn. zm.) (dalej „UoPP”) „pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia”. Z kolei zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. 1997 nr 28 poz. 152 z późn. zm.) (dalej „UoZLiLD) „Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością”. Wszelkie postępowanie diagnostyczne, lecznicze i zapobiegawcze lekarz zobowiązany jest prowadzić z należytą starannością, poświęcając im niezbędny czas. W szczególności lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. W myśl bowiem art. 31 ust. 1 UoZLiLD „Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu”. Zgodnie z art. 32 UoZLiLD „lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, po wyrażeniu zgody przez pacjenta”.

Zarówno doktryna jak i orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym przedmiocie nie pozostawia wątpliwości, że zakres informacji udzielanej przez lekarza przed zabiegiem powinien obejmować dane o rodzaju i celu zabiegu oraz wszystkich jego następstwach, które są zwykle skutkiem zabiegu, tj. pożądanych – ze względu na jego cel – skutkach zabiegu, jak i o innych jego skutkach, tzw. skutkach ubocznych. Zdaniem Sądu Najwyższego informacja powinna w szczególności obejmować dające się przewidzieć możliwe następstwa zabiegu, zwłaszcza jeżeli są to następstwa polegające na znacznym i istotnym uszczerbku zdrowia, które – jako skutek uboczny – wprawdzie występują rzadko lub bardzo rzadko, ale nie można ich wykluczyć, i powinna określać stopień prawdopodobieństwa ich wystąpienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1999 r.; II CKN 511/98, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2009 r.; II CSK 337/2009). Co więcej, im mniej dany zabieg jest niezbędny dla ratowania życia, tym bardziej szczegółowa powinna być informacja (wyrok SN z dnia 29 grudnia 1969 r.; II CR 564/69). Jeżeli więc zabieg łączy się z ryzykiem szczególnym i mogą się zdarzyć następstwa występujące rzadko, ale możliwe do przewidzenia, wówczas lekarz powinien o nich powiadomić pacjenta, chyba że zabieg jest konieczny dla ratowania życia chorego (tak: Mirosław Nesterowicz, Prawo Medyczne, Wydanie VIII, s. 158).

Oznacza to, że główną podstawą działania lekarza jest zgoda pacjenta, ponieważ pacjent nie jest przedmiotem – a podmiotem leczenia. W ślad za wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1979 r. sygn. akt IV CR 389/79 (OSNCP 1980, nr 4, poz. 81) spoczywający na lekarzu obowiązek wyjaśnienia pacjentowi konsekwencji zabiegu operacyjnego ma na celu takie zapoznanie pacjenta ze stanem jego zdrowia i następstwami tego zabiegu, ażeby pacjent podejmował decyzję o wyrażeniu zgody na ten zabieg z pełną świadomością, na co się godzi i czego się może spodziewać. Możność podjęcia świadomej decyzji o poddaniu się leczeniu bądź odmowie leczenia jest jednym z podstawowych praw pacjenta.

Podsumowując pacjent decydując się na zabieg medyczny powinien być świadomy ryzyka związanego z tym zabiegiem oraz ewentualnych powikłań. W braku świadomej zgody ryzyko zabiegu powinno spoczywać na lekarzu i w razie wyrządzenia szkody może prowadzić do odpowiedzialności cywilnoprawnej lekarza niezależnie od tego, czy działał on zgodnie z zasadami wiedzy medycznej. Zgoda pacjenta odpowiednio poinformowanego, czyli zgoda uświadomiona, poinformowana lub objaśniona jest warunkiem legalności działania lekarza (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2007r.; sygn. akt IV CSK 240/07).